Afyonkarahisar tarihi yaklaşık 8 bin yıl gerilere gidiyor.
Afyonkarahisar gibi birçok şehrimizin geçmişi binlerce yıl öncesine dayanıyor.
Benim gibi biraz geçmişe ve tarihe meraklı olanlar gittikleri yerlerde binlerce yıl önceki yaşamlar nerede kurulmuş baktıklarında görür.
Şehirlerin % 80 dağlık, kayalık ve yüksek yerlerde.
Zemin sert.
Mesela Antalya’da 100’den fazla antik şehir var.
Bunların sadece 10 civarında olanı sahilde.
Oralarda da deprem riski olan yerler değil.
Side, Attalia, Phaselis, Patara, bunlarda liman ticareti için kurulmuş şehirler.
Geri kalanların hepsi dağlarda.
Afyonkarahisar’a bakın.
Frigya’da düz ovada hiç yerleşim yeri var mı?
Zaten kayaları oyarak yerleşim yapıyorlardı diyenler çıkabilir.
Ama işin aslı öyle değil.
Frigyalı marangoz ustaları dünyanın en iyileriydi.
Hüyüklere bakın onların yaptıkları anıt mezarlar düz ovada.
Mezar hırsızlarına, yağmacılara rağmen hala duruyorlar 3 bin yıldan fazla.
Mesela bir örnek.
Anıtkabir’in bulunduğu tepe doğal bir tepe değil.
Orası Frigya krallarından ya da soylularından birisi için yapılmış anıt mezar.
Yani Tümülüs, daha iyi bilinen adıyla hüyük.
Anıtkabir bir Frigya Hüyük mezarının üzerine yapıldı.
Neden Afyonkarahisar şehri Karahisar kalesi etrafında?
Yüzlerce yıldır şehir Afyon kalesi etrafında?
Frigyalı, Romalı, Selçuklu ve Osmanlı sultanları ve önemli komutanları tarafından Afyon Kalesinin üzerinde konaklama ve dinlenme yerleri yapılmış.
Şehirler sert zeminlere kurulur.
Son yaşanan deprem özellikle Hatay’da çok büyük hasar verdi.
Neden?
Çünkü Hatay Amik ovası, daha ötesinde Amik Gölü üzerine kurulmuş bir şehir.
Göl yatağına şehir kurarsanız evler başınıza yıkılır.
Tıpkı dere yataklarına yapılan evleri sel alıp götürdüğü gibi.
Yanlış olduğunu bilim özellikle yer bilimci onlarca hoca yıllardır yalvarmalarına rağmen kimse dikkate almadı.
Oysa tarihte 10 şiddetinde depremler yaşamış Hatay’da.
Afyonkarahisar’a dönecek olursak.
Uydukent’i nasıl bilirsiniz? diye bir soru sorayım.
İçinizden bir tek Allah kulu çıkıp, “Ben Uydukent’in zeminine ve orada yapılan binalara güveniyorum.
Merak etme hiç bir şey olmaz” diyen var mı?
O binaları yapan firmalar dahil.
Zemini bataklık olan, sıvılaşma hala devam eden.
Üç beş metreden hala su çıkan bir zeminde bu kadar yapılaşma ve özellikle yüksek katlı binalar yapmak ne kadar sağlıklı?
Neden Uydukent’te yapılan Bayındır evleri iki katlı yapıldı da sonradan binalarda 25 katlara kadar izin veriliyor?
Uydukent’in zemininde beş on yılda bir iyileşme mi oldu?
Erkmen, Ömergecek ve Gazlıgöl fayları buradan başka bir yere mi taşındı?
Biz buradan bu soruları soralım.
Elbette başımıza bir deprem gelmesin tek dileğimiz bu.
Ancak eninde sonunda bir depreme maruz kalacağımızı hepimiz biliyoruz.
Sahte bir vaha yarattık.
Lüks ve gösterişin yeni adresi olan Uydukent’te umarım milyonluk akıllı, lüks binalarınız mezarınız olmaz.
Umarım Uydukent Hatay gibi olmaz.
Ben yanılıyor olurum.
Deprem bölgesinde çalışan uzmanlar, olmasın ama olurda başımıza gelecek olursa hayatta kalma notları oluşturmuşlar.
1-Gece yatarken telefon yakınınızda uyumayı alışkanlık edinin (60cm den yakında olmasın) (Şarj dolu olsun)
2-Depreme gece yakalandı iseniz yatak odası veya çocuk odasından ayrılmayın. (Çünkü arama kurtarma çalışmaları Öncelikli olarak bu odalardan başlatılıyor.
3-Eski tip birbirine geçmeli yatağınız varsa biran önce ondan kurtulun. Yüksek ve sağlam bazalardan alın. Baza altını mümkün olduğunca dolu tutun (Kıyafet battaniye yorgan gibi) Çünkü sağ ulaştıklarımızın çoğu baza yanlarında uzanan insanlardı)
4-Sakın ayakta, kiriş altlarında, merdiven boşluklarında ve koridorda durmayın (Ölüm vakaları daha çok buralardaydı)
5-Mutlaka çök-kapan pozisyonunu yapın. Ama bunu boş yerlerde değil özellikle bazaların yanında yapın.
6- Kapandığınız esnada yatak üzerinden Battaniye-Yorgan ve yastık alıp kendinizi koruyun. Kış aylarında atletle kesinlikle yatmayın. Yara almayan ama soğuktan ölenlere denk geldik.
7-Baza kenarlarında 1 şişe su bulundurmayı adet edinin. Çok şey kaybetmezsiniz.
8- Kol saati kullanın ki enkaz altında gece yarısı sesinizi boşa tüketmeyin. Sizi duyan çok kişi olmayacak. Çünkü gece karanlık ve soğuktan çalışmalar yavaşlıyor.
9-Sakin kalıp elbet birisinin sizin için geleceğini unutmayın.
10-Sarsıntı tamamen bitmeden bulunduğunuz yerden ayrılmayın. Merdiven boşluklarından çok can kaybı çıktı.
11-Varsa imkanınız yüksek katlı son tercihiniz olsun. En üst kattayım diye kendinizi çokta güvende hissetmeyin. (Vefat eden yakınlarımız en üst katlarda oturuyorlardı)
12-Bu saatten sonra depremle yaşamayı ve bir gün yine yüzleşeceğinizi unutmayın. Her zaman hazırlıklı olun.
Bu uyarılara dikkat edin özellikle Uydukent’te yaşayanlar siz daha çok dikkat edin.
