Afyonkarahisar Dumlupınar Bilim ve Sanat Merkezi öğrencisi Hulusi Diler, Üçüncü Arktik Bilimsel Araştırma Seferine katıldı.
Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM KARE koordinasyonunda gerçekleştirilen Üçüncü Arktik Bilimsel Araştırma Seferi ekibi yola çıktı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, “Bu yıl üçüncüsü düzenlenen sefer, Brezilya, Çekya ve Norveç’ten 3 bilim insanının da dahil olmasıyla uluslararası hale geldi.” açıklamasında bulundu.
Bakan Kacır, 9’u Türk 3 yabancı bilim insanının yer alacağı seferde, 14 farklı bilimsel proje üzerinde çalışılacağını söyledi.
Ekibin Ulusal Arktik Bilim Seferi’nde 71 kuzey enleminden 82 kuzey enlemine, deniz buzlarının bulunduğu noktaya kadar çıkmayı planladığını kaydeden Kacır, “Bilim insanlarımıza bu sene genç bir katılımcı da dahil oldu. Lise öğrencimiz, TÜBİTAK BİDEB tarafından açılan 2204-D Lise Öğrencileri İklim Değişikliği Araştırma Projeleri Yarışması’ndan ve TEKNOFEST’te de ilan edilen Su Kategorisi’ndeki birincimiz Afyonkarahisar Dumlupınar Bilim ve Sanat Merkezi öğrencimiz Hulusi DİLER ‘ de seferimize katılacak. Öğrencimiz, doğal malzemelerle oluşturduğu, deniz yüzeyindeki petrolü temizleyecek absorban materyali, bir milli teknolojiyi Arktik bölgede uygulayacak hem de test etmiş olacak.” diye konuştu.
“Kutuplarda incelemeler yapmak bizim için bir zaruriyet”
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal iklim değişikliğine dikkat çekerek kutuplar konusunun bununla ilişkili olarak ele alınması gerekliliğini ortaya koydu. Mandal, “Paris İklim Anlaşmasına taraf olmak, 2053 yılına hedef koymak ve geleceğe doğru baktığımız zaman gıda arz güvenliğini, sağlık güvenliğini, enerji arz güvenliğini iklim başlığının altında değerlendiriyoruz. Kutup araştırmalarına başladığımız zaman bu bir farkındalıktı ancak son dönemde iklim değişikliğini Türkiye’de o kadar güçlü hissediyoruz ki artık bir zorunluluğa dönüştü. Kutuplarda incelemeler yapmak bizim için bir zaruriyet. Özellikle Arktik’ten gelecek veriler çok kıymetli” vurgusu yaptı.
“Bu yıl ki seferde birçok ilki yaşıyoruz”
Bilim seferinin koordinatörlüğünü yapan TÜBİTAK KARE Enstitü Müdürü Prof. Dr. Burcu Özsoy, Bu yıl ki seferde birçok ilkin yaşandığını bildiren Özsoy, “Meteoroloji Genel Müdürlüğü bu yıl bizimle olacak. Aynı zamanda, Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi’nden katılımcımız mevcut. Uluslararası bilim insanları da bizlerle beraber olacak. Ulusal Arktik Bilim Seferi’miz uluslararası bilim insanlarına da ev sahipliği yapacak.” ifadelerini kullandı.
Çekya’dan katılacak bilim insanın, sefer kapsamında, soğuk iklime adapte denizde yaşayan türlerin iklim değişikliğinden nasıl etkilendiğini çalışacağını aktaran Özsoy, şöyle devam etti:
“Brezilya’dan katılan bilim insanı ise fitoplanktonlarda iklim değişikliğinin etkilerini çalışıyor olacak. Arktik Okyanusu’nda seyrimiz esnasında örnekler alacak. Bilim insanlarımız bu örnekleri laboratuvara getirip analizlerini yapacak. Deniz buzlarının azaldığı bir bölge olan Arktik bölgesinde özellikle yeni deniz rotaları, seyir rotaları açılıyor. Norveç’ten katılan bilim insanımız ise bu yeni rotaların denizciliğe etkisini ve rotaların şu an nasıl şekillendiği konularını çalışacak.”
“Deniz buzu azalıyor”
Seferin gemi üzerinde 30 gün şeklinde planlandığını belirten Özsoy, bölgede yirmi dört saat gündüz yaşanacağı için seferin çok daha fazla örnekleme saati olması açısından verimli olacağını söyledi.
Bölgeye gerçekleştirdikleri önceki 2 sefere değinen Özsoy, şunları kaydetti:
“Antarktika’da Güney Kutbunda, karasal alana çıkıp çalışmalar yapabiliyoruz ama Arktik bölgesi Antarktika’ya kıyasla tam tersi, bir okyanus alan. Haliyle hava ve atmosfer, fiziki bilimler, canlı bilimlerinin ve aynı zamanda sosyal bilimlerin ağırlıklı olduğu bir alan oluyor. Bu anlamda tabii ki iklim değişikliğinden ekosistemin hangi noktalardan nasıl etkilendiği konuları, Arktik’teki deniz buzlarının gözlemi, meteorolojik verilerin toplanması, deniz suyu örnekleri ve ekosistem gibi çok ciddi çalışmalar önceki iki seferde de icra edildi. Şu anda yine alınacak örnekler daha önceki yapılmış çalışmalara ek olması ve sürecin nereden nereye geldiğini de görmemiz açısından çok önemli olacak. Biz seyir esnasında bunu çok net görebiliyoruz. Daha önce ilk seferde 80 kuzey enlemine çıkabilmiştik. İkinci seferde 81 kuzeye kadar çıkabildik. Şu an 82-83 kuzey enlemlerine çıkış uygun görünüyor. Ki bu da bize deniz buzunun çok ciddi azaldığını gösteriyor.”
İstanbul Havalimanı VIP terminalindeki pasaport işlemlerinin ardından bilim seferine katılan ekip, Tromso’ya ulaşmak üzere ilk durak olarak Norveç’in başkenti Oslo’ya hareket etti.
